به گزارش میراث‌آریا، یاسر حمزوی دبیر علمی همایش که در مراسم افتتاحیه سخن می‌گفت با اشاره به پیشینه و اقدامات صورت گرفته برای برگزاری این برنامه بیان کرد: از مجموع مقالات رسیده به دبیرخانه این همایش ۲۹ مقاله برای چاپ در مجموعه چکیده مقالات انتخاب شدند.

او حضور متخصصان مختلف از حوزه‌های مرتبط نظیر باستان‌شناسی، تاریخ هنر، مرمت، باستان‌سنجی و ... را در این همایش بسیار حائز اهمیت خواند و افزود: برگزاری این همایش باعث هم‌افزایی بیشتر و بررسی موضوع از زوایای دیگر خواهد شد.

مهناز اشرفی رئیس پژوهشکده ابنیه و بافت‌های تاریخی‌فرهنگی نیز در این نشست با اشاره به اقدامات موثر انجام شده در گروه تزئینات وابسته به معماری این پژوهشکده بیان کرد: دراین حوزه اقدامات خوبی انجام شده ولی با توجه به تعدد و تکثر آثار معماری هنوز توجه لازم و دقیق انجام نشده که امیدواریم این چنین برنامه‌ها بتواند وجوه کمتر شناخته شده آرایه‌ها را بیشتر به جامعه بشناساند.

او در ادامه بر تحقیق و پژوهش بر روی دانش بومی به کار رفته در آرایه‌ها، بررسی تفاوت معماری عامه و فاخر و ... تأکید کرد و گفت: باید روز به روز به ابعاد ناشناخته آرایه‌های معماری ایران بشتر توجه شود.

محمد ابراهیم زارعی رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری نیز در ادامه با اشاره پژوهشی که طی پایان‌نامه کارشناسی ارشدش در مجموعه تاریخی بایزدید بسطامی به انجام رسیده است، نام و جایگاه معماران ایرانی را در آثار به جای مانده گواه ارزش و اعتبار این افراد خواند.

او با بیان اینکه معماران ایرانی در طی قرون مخلف شاهکارهای ارزشمندی را خلق کرده‌اند که در این میان آرایه‌های گچی نیز جایگاه خود را داشته است افزود: آثار به جای مانده از این هنر ارزشمند نیازمند انجام پژوهش و برگزاری این چنین همایش‌هایی است.

رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری اظهارکرد: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در تمامی حوزه‌های پژوهشی مرتبط با این مرکز  آماده همکاری با پژوهشگران آزاد است.

در ادامه سید محمد بهشتی پیشکسوت میراث‌فرهنگی با اشاره به اینکه در بحث آرایه‌های معماری باید تفاوت ماهوی معماری ایران با سایر نقاط جهان را در نظر بگیرم تصریح‌ کرد: بر خلاف آنچه برخی متصور می‌شوند، انتخاب مواد و مصالح معماری بوم‌آورد نیست بلکه به نوع ارتباط فرهنگ‌ها با محیط و نوع تصرفی که به آن دارند بستگی دارد و در این میان تصرف ایرانیان تصرفی جوهری است به‌نحوی که می‌خواهند گوهر هر چیز را بیابند، مرحله بعد کیمیاگری و مرحله آخر شاعری است. تمام کوشش معمار ایرانی این است که خلع ماده کند و ستونی بسازد که ساختمانی به آن متصل نیست و گویی به آسمان متصل است.

او با تفاوت قائل شدن بین کهن و کهنه بیان کرد: سنت امری کهن است ولی کهنه نیست. کهن استعداد نو شدن دارد و نو شدن از ارکان سنت است و آنهایی که نوگرایی را خلاف سنت می‌دانند معنی هیچ‌کدام را نمی‌دانند. اگر به سابقه گچ بری بنگرید مسیری که طی شده هیچ وقت تکرار و متوقف نشده بلکه همواره نو شده در عین اینکه تابع سنت است. اگر صحبت از آرایه‌ها می‌کنیم و به ریشه‌های تاریخی آن توجه و بحث‌های پژوهشی عرضه می‌کنیم باید توجه داشته باشیم که این ها مربوط به گذشته نیستند و موضوع معاصر شدن را باید همیشه مد نظر داشته باشیم زیرا اینها برای آینده ما مفیداند از بابت اینکه اتصال ریشه‌ها را برقرار می‌کنند.

مهدی رهبر باستان‌شناس پیشکسوت در ادامه این نشست با اشاره به فعالیت‌های باستان‌شناسی انجام شده در سال ۱۳۷۳ که منجر به کشف بی‌نظیرترین و طولانی‌ترین گچ‌بری‌ها در بندیان دره گز شده است، گفت: بسیار خوش شانس بودیم که طی این پروژه در نخستین گمانه در تالاری به ابعاد ۹۰ متر مربع با ۴ ستون رسیدیم که دورتادور آن گچ‌بری بود.

او این تالار را به مانند کتابی مصور از آرایه‌های گچی تشبیه کرد و افزود: پس از کشف آتش‌دان سالم در همین محوطه دریافتیم که معماری کشف شده یک آتشکده است و این نخستین‌باری بود که یک آتشکده با تالار گچ‌بری کشف و مشخص شد که گچ‌بری‌ها متعلق به بهرام پنجم ساسانی است.

در پایان مراسم افتتاحیه همایش، مهدی مکی‌نژاد  عضو هیئت علمی فرهنگستان هنر موضوع «کشش و کنش گچ و خط در کتیبه‌های دوره ایلخانی» را به بحث نهاد و در این خصوص اینکه نحوه مواجهه گچ به‌عنوان یک ماده جسمانی با خوشنویسی چگونه است سخن گفت و تصریح‌کرد: تا قرن هشتم خوشنویسی مستقل از کتیبه‌نگاری راه خود را ادامه می‌داد. در خوشنویسی دو دستگاه حسن تشکیل و حسن وضع داریم کشش از حسن وضع است و به کلیات می‌پردازد  و حسن تشکیل به جزئیات می‌پردازد . در این میان گچبران بیشتر توجه به کلیات داشته‌اند.

انتهای پیام/